Tổ chức Hoa hậu Hoàn vũ (Miss Universe Organization) được tạo thành bởi sự cộng tác giữa NBC và Donald Trump được chính thức bắt đầu từ ngày 20 tháng 06 năm 2002. Tổ chức này cũng tổ chức luôn các cuộc thi sắc đẹp uy tín của nước Mỹ như Hoa hậu Mỹ (Miss USA) và Hoa hậu Tuổi Teen Mỹ (Miss Teen USA). Người chiến thắng cuộc thi Hoa hậu Mỹ sẽ đại diện cho nước Mỹ tham gia cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ.

Cách chọn thí sinh

Thông thường, các quốc gia sẽ tổ chức một cuộc thi hoa hậu quốc gia và người chiến thắng của cuộc thi này sẽ đại diện quê hương mình đi tranh tài với đối thủ trên khuôn khổ cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ (Miss Universe Organization).

Những quốc gia thành công nhất ở cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ bao gồm Hoa Kỳ (8 lần), Venezuela (7 lần) và Puerto Rico (5 lần). Một số quốc gia khác cũng có thành tích khá tốt tại cuộc thi này như Canada, Mexico, Cộng hòa Dominican, Brazil, Nhật Bản và Úc. Những quốc gia gần đây nhất mới tham dự là Gabon và Litva (2012); Azerbaijan (2013); Sierra Leone (2016); Campuchia, Lào và Nepal (2017); Armenia, Kyrgyzstan và Mông Cổ (2018), Bangladesh và Guinea Xích Đạo (2019). Hiện nay có 4 quốc gia luôn luôn có mặt tại mọi kỳ thi Hoa hậu Hoàn vũ là Canada, Hoa Kỳ, Pháp và Đức.

Tại một số nước châu Âu, thí sinh 17 tuổi cũng có thể tham gia thi hoa hậu trong khi giới hạn tuổi của cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ là 18 tuổi. Do vậy, đã từng có trường hợp một số quốc gia phải cử Á hậu đi thay thế cho các Hoa hậu chưa đủ tuổi.

Cuộc thi

Các thí sinh tham dự cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ sẽ phải tham gia nhiều phần thi khác nhau như áo tắm, trang phục dạ hội, trang phục truyền thống, phỏng vấn và các hoạt động xã hội như trình diễn thời trang, làm từ thiện. Không giống Hoa hậu Thế giới và Hoa hậu Trái Đất, Hoa hậu Hoàn vũ không có phần thi tài năng hoặc phần thi tài năng không được chú trọng.

Vương miện

Bắt đầu từ năm 2002, người chiến thắng Hoa hậu Hoàn vũ sẽ được nhận một chiếc vương miện trong đêm đăng quang được thiết kế bởi nhà thiết kế Mikimoto. Vương miện Mikimoto có giá trị tới 250.000 USD, gồm có 800 viên kim cương 18 cara và 120 viên ngọc trai. Vương miện truyền thống sử dụng trong cuộc thi Hoa hậu hoàn vũ được làm mô phỏng hình dáng chim phượng hoàng[2]. Năm 2017 chiếc vương miện này lại tiếp tục được sử dụng.

Năm 2008, Hoa hậu Hoàn vũ được tổ chức tại Việt Nam và một chiếc vương miện kiểu dáng mới, trị giá 120.000 USD do các nghệ nhân Việt Nam thiết kế được sử dụng trong cuộc thi này.

Năm 2009, cuộc thi được tổ chức ở Bahamas có ba vương miện được đề cử làm vương miện cho Hoa hậu Hoàn vũ 2009. Kết quả vương miện mang tên Peace (chiến thắng), trở thành vương miện Hoa hậu Hoàn vũ 2009.

Năm 2014, một chiếc vương miện mới do Diamonds International Corporation thiết kế được sử dụng làm vương miện chính thức.

Năm 2019, một chiếc vương miện mới mang tên Power of Unity (tạm dịch: Sức mạnh của sự đoàn kết) được lấy cảm hứng từ lá thường xuân với các cành lá, hoa vươn dài, đan xen chặt vào nhau tượng trưng cho sự đoàn kết, tương trợ giữa các quốc gia, châu lục được sử dụng. Power of Unity được chế tác bởi Mouawad trị giá 5.000.000 USD. Khung vương miện được chế tác bằng vàng 18 carat và hơn 1.700 viên kim cương được đính kết tỉ mỉ cùng điểm nhấn là viên kim cương vàng 62,83 carat cực quý hiếm có nguồn gốc từ Botswana.